Srpske institucije i antifašisti zapadne Slavonije i ove su godine u suradnji sa SPC-om organizirali niz komemoracija za žrtve ustaških pokolja tokom, kako ga nazivaju, "krvavog avgusta" 1942. godine. Centralna komemoracija održana je 13. avgusta u selu Kusonje kod Pakraca, kojom su prilikom učesnici odali počast za oko 520 pobijenih Srba iz Kusonja, Dragovića i Čaklovca, kao i izbjeglica sa Kozare koji su stradali tog dana 1942.
U sinhroniziranoj akciji ustaše su pokupili sve mještane i izbjeglice koje su zatekli. Mrtve i polužive žene, djecu i starce bacali su u dva bunara, sve dok ih nisu ispunili, a ostale su spalili u obližnjoj crkvi Svetog Georgija. Oko 360 muškaraca i žena odvedeno je u logore, iz kojih se većina nikada nije vratila.
Komemoraciji i polaganju vijenaca kod spomenika podignutog 1952., oštećenog tokom rata i obnovljenog 2013., ove godine prisustvovao je veći broj ljudi, uključivši i 50-ak članova Zajednice udruga antifašističkih boraca i antifašista Vukovarsko-sremske županije na čelu s predsjednikom Lazom Đokićem. Bile su tu i delegacije VSNM-a Bjelovarsko-bilogorske, Brodsko-posavske, Požeško-slavonske i Virovitičko-podravske županije, požeško-slavonski dožupan Nikola Ivanović, zamjenica gradonačelnice Pakraca Mirsada Popović Damjanović, brojni manjinski aktivisti i antifašisti iz Pakraca, Lipika, Novske i Požege, uz već spomenute Vukovarce. Svima su se obratili predsjednica SDF-a Jelena Nestorović u ime SNV-a i Nikola Ivanović.
- Sljedeće godine bit će okrugla 80-godišnjica pokolja u zapadnoj Slavoniji. Ova su sela 30 kilometara udaljena od najvećeg stratišta na ovim prostorima, nekadašnjeg ustaškog logora smrti Jasenovac. Između njih, kod Novske, nalazi se tabla s ustaškim pozdravom, za koji se nadamo da do naredne godine neće imati pravo javnosti - rekao je Ivanović.
Kolona ljudi krenula je od spomenika prema bunarima, gdje su sveštenici Eparhije pakračko-slavonske SPC-a održali pomen.
Dan ranije, 12. avgusta, održani su komemoracija i pomen za stotinjak žrtava u Japagi kod Lipika, gdje su ustaše u avgustu 1942. pobacali poklani narod tog sela i izbjeglice s Kozare. Vijence su položile delegacije Požeško-slavonske županije, Grada Lipika, VSNM-a Požeško-slavonske županije, Mjesnog odbora Japaga, antifašista Pakraca i Lipika te gradskog VSNM-a na čelu s predsjednikom Darkom Derenjom.
U Branešcima su komemoracija i pomen održani 11. avgusta u sjećanje na 87 mještana i 120 izbjeglica s Kozare koje su ustaše pobili taj dan 1942. Prisutni su se prisjetili boraca iz tog sela poginulih u NOB-u i ubijenih po logorima, ali i sedam srpskih civila ubijenih u tom selu 1991. godine. Pomen na groblju služili su sveštenici eparhije, dok su okupljene pozdravili predsjednica Mjesnog odbora Ana Romanić i predsjednica Udruge antifašista Pakrac-Lipik Mirjana Bilopavlović.
Posljednja u nizu komemoracija vezanih uz "krvavi avgust" održat će se 16. avgusta u Sloboštini.
