Kao i svih godina, pripadnici srpske zajednice i antifašisti su tokom prve polovine avgusta obilježili stradanje nevinih civila od ustaša 1942., odnosno "krvavi avgust". Komemoracije i pomeni koje je služio paroh Igor Karanović održani su 4. avgusta u selu Toranj kod Pakraca gdje su ustaše pobile 65 mještana sela Donja Obrijež, kao i u selu Dereza gdje su ustaše pobili i bacili u bunare 250 nevinih ljudi.
Obilježeno je stradanje u Branešcima gde su 11. avgusta ustaše pobili 87 mještana i 120 izbjeglica s Kozare, a dan kasnije i u Japagi kod Lipika. Pomen je tamo služio paroh Luka Bosanac, a predsjednica VSNM-a Lipika Tajana Kovačević Kovačić zahvalila je svim mještanima koji održavaju spomen obilježja, prije svega Stevi Vučkoviću i Goranu Grahovcu. U Kusonjama je 13. avgusta odana počast za pobijene iz tog sela, Dragovića i Čaklovca te izbjegle sa Kozare koji su stradali tog datuma.
U samo jednom danu, u akciji ustaških snaga, živote je izgubilo oko 520 mještana Kusonja i okolnih sela te nepoznat broj izbjeglica s Kozare. Ljude su bacali u dva bunara, a ostale spalili u obližnjoj crkvi Svetog Georgija. Među njima bilo je 64-oro djece, dok je 360 ljudi odvedeno u logore iz kojih se većina nikada nije vratila.
Na taj su zločin u svojim govorima kod spomenika žrtvama podsjetili Jelena Nestorović u ime SNV-a, požeško-slavonski dožupan Nikola Ivanović i predsjednik županijskog VSNM-a Milan Kozlović. Vijence su položile delegacije županijskog i gradskog VSNM-a, kao i VSNM-ova Virovitičko-podravske, Bjelovarsko-bilogorske i Zagrebačke županije. Bili su tu antifašisti Pakraca i Lipika te Vukovarsko-srijemske županije, kao i predstavnica Ambasade Srbije.
- Okupili smo se da se sjećamo i pomolimo za žrtve, a ne da upiremo prstom. Ali moramo izraziti strepnju zbog incidenata i bujanja crnila u nekim hrvatskim gradovima - rekao je Ivanović koji se obratio djeci i mladima koji su uz brojne mještana također prisustvovali komemoraciji.
- Ovo nisu prilike za govore, ali treba reći što se zbivalo. Vi trebate slušati o tome što se ovdje događalo jer ćete i vi za 20 godina nastaviti tradiciju - rekao je Ivanović. Istog dana odana je počast žrtvama u Gornjoj i Donjoj Šumetlici, a komemoracija će biti održana i u Sloboštini gdje su 16. avgusta 1942. ustaše pobili 1.368 mještana i izbjeglica s Kozare.
