Nakon što je ministar unutrašnjih poslova Vlaho Orepić optužio srpsku zajednicu da manipuliše fiktivnim prebivalištima i brojem birača, saborski zastupnik SDSS-a Mile Horvat rekao je za ‘Novosti’ da evidenciju prebivališta i biračke spiskove uređuju državne institucije, a ne srpska zajednica, te da su se Srbi u Hrvatskoj prvi našli na udaru izmena i dopuna Zakona o prebivalištu. Horvat je podsetio da se unazad dve godine kontinuirano vrši kontrola prebivališta pripadnika srpske zajednice, da je mnogima od njih uskraćena mogućnost obnove ličnih karata čija je valjanost istekla i da je prilikom tih provera bilo nekorektnih postupanja policijskih službenika.
- Provera prebivališta od strane MUP-a nije nikakva novost za nas. Mnogi pripadnici srpske zajednice, koji su morali napustiti Hrvatsku, imali su prijavljeno prebivalište na staroj adresi, adresi svojih roditelja ili rođaka. Kad su trebali obnoviti dokumente, policija je izlazila na teren i kod suseda proveravala da li ta osoba živi na prijavljenoj adresi. U slučaju da je ustanovljeno da tu ne žive duže od šest meseci, kao što zakon propisuje, uskraćena im je mogućnost obnove dokumenata. Tvrdim da se efekat Zakona prvo reflektirao na broj pripadnika srpske zajednice - kaže Horvat i dodaje da se na taj način smanjio i broj birača u spiskovima.
Trebalo bi proveriti i prijavljivanje sedišta nekih firmi u Vukovaru kako bi se videlo posluju li zaista tu ili samo koriste benefite, upozorava Horvat
Ministar unutrašnjih poslova Orepić najavio je pre nekoliko dana na konferenciji za novinare da će do druge polovine avgusta biti izdano 50 hiljada rešenja o odjavi prebivališta. Prethodno je izneo podatak da su u poslednja četiri meseca, od 18. marta do 26. jula ove godine, obavljena 84.232 pregleda, pri čemu je policija donela 10.876 rešenja o odjavi prebivališta. Tehnički ministar je ocenio da ovaj problem predstavlja izborni manipulativni potencijal koji je u nekim krajevima Hrvatske doveo do uzurpiranja vlasti. Za manipulisanje tim problemom optužio je i ‘srpsku zajednicu u rubnim delovima Hrvatske’ koja ga je, kako je rekao, koristila za ostvarivanje svojih političkih ciljeva.
- Biće interesantno videti konačne podatke o tome ko u Hrvatskoj manipuliše fiktivnim prebivalištima, da li su to pripadnici srpske zajednice, pripadnici većinskog naroda ili drugih nacionalnih manjina. Videćemo kakva je situacija u Zagrebu i nekim drugim gradovima koji su bili vrlo interesantni za prijavljivanje prebivališta većinskog naroda - kaže Horvat i dodaje kako bi trebalo proveriti i prijavljivanje sedišta nekih firmi u Vukovaru.
- Trebalo bi videti da li te firme rade i posluju na području grada Vukovara ili su samo prijavljene kako bi koristile mnoge benefite koje donosi Zakon o obnovi i razvoju Grada Vukovara i registracija firmi na tom području kao što je oslobađanje od plaćanja poreza na dobit - ističe Horvat. Naš sagovornik smatra da neusklađenost broja stanovnika i broja u biračkim popisima nije isključivo vezana za pripadnike srpske zajednice.
- Ima puno ljudi koji su prijavljeni i upisani u biračke spiskove, a građani su i žive na području Bosne i Hercegovine - navodi zastupnik SDSS-a i poručuje da su državne institucije te koje u okviru svojih nadležnosti trebaju da ažuriraju popise birača. Horvat takođe odbacuje teze o organizovanim autobusima birača iz Srbije koji dolaze na izbore u Hrvatskoj.
- To su neutemeljene optužbe koje se ponavljaju kod svakog izbornog ciklusa. Mi odgovorno tvrdimo da toga nema. SDSS ne organizuje nikakve dolaske birača autobusima na izbore. To su paušalne optužbe s ciljem da se dovede u pitanje regularnost izbora i umanji značaj izbornih mandata pripadnika srpske nacionalne manjine - naglašava on.
Prema podacima MUP-a dostavljenima na naš upit, od početka primene Zakona o prebivalištu do 30. juna ove godine po službenoj dužnosti na osnovu članka 12. Zakona o prebivalištu, odnosno terenskom proverom, odjavljeno je 39.328 građana Republike Hrvatske. U prvoj polovini ove godine odjavljen je 10.351 građanin. Na području Vukovarsko-sremske županije je u periodu od 1. jula 2014. do 1. jula ove godine na taj način odjavljeno 2.393 njih, a u gradu Vukovaru 1.072 . U proteklih godinu dana 6.627 građana na području Vukovarsko-sremske županije odjavilo je prebivalište zbog preseljenja u neko drugo mesto ili na neku drugu adresu, a 1.317 na području grada Vukovara. U istom periodu 1.183 građana na području ove županije odjavilo je prebivalište zbog odlaska u inostranstvo, a iz istog razloga to je učinilo 211 građana na području grada.
Birački popisi koji se ažuriraju na osnovu podataka iz policijskih stanica te podataka iz matičnih ureda, godinama su imali više birača nego stanovnika. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine u Vukovaru je bilo 27.683 stanovnika, od toga broja 23 hiljade punoletnih, dok je registar birača brojao 32.205 onih koji imaju pravo glasa. Od 9.187 osoba koje su bile ‘višak’, 3.224 njih je bilo hrvatske, 4.625 srpske nacionalnosti i 1.238 ostalih. U decembru iste godine, kada su održani parlamentarni izbori, u Vukovaru je bilo 32.612 birača, od tog broja 10.323 Srba i 1.086 pripadnika ostalih manjina. U maju 2014. godine ministar uprave Arsen Bauk je izneo podatak da se na popisu u Vukovaru nalazi 27.795 birača. U broju koji predstavlja razliku između popisa stanovništva i birača bilo je 1.849 Hrvata, 2.322 Srba i 554 ostalih. Pripadnike srpske zajednice u Vukovaru godinama se proziva zbog fiktivnih prebivališta, no podaci ipak pokazuju da fiktivnih stanovnika ima i u većinskom narodu. Kakva je slika danas znaće se nakon što Ministarstvo uprave objavi ažuriran registar uoči predstojećih parlamentarnih izbora.
