Redovni izvještaj o anticipacijama i predskazanjima Milorada Dodika u tekućoj godini podnesen je bez glavne zvijezde paradržavnog spektakla. Devetojanuarsko slavlje proteklo je uz još jednu najavu o otcjepljenju i nezavisnosti Republike Srpske, s tim što je ovog puta saopšten i glavni preduslov za taj korak. Bude li Dodiku zabranjeno političko djelovanje prema odluci Suda BiH, Narodna skupština RS odmah će izglasati otcjepljenje a srpski narod na referendumu pokazat će volju za nezavisnost entiteta. Dodikovu tvrdnju u razgovoru na Radio televiziji Republike Srpske na devetojanuarskom defileu ponovio je i Siniša Karan, ministar unutrašnjih poslova, osnaživši je tvrdnjama da su RS i njen predsjednik Dodik na optuženičkoj klupi isključivo zbog poštovanja Ustava i Dejtonskog sporazuma.
Karan je rekao da je prvi put srpski narod imao plebiscit 1991. godine kada su Srbi jasno poručili gdje i s kim žele da žive, nakon čega je, u miru, 9. januara 1992. godine nastala Republika Srpska. Drugi put je srpski narod imao plebiscit 2016. godine kada su građani na referendumu jasno poručili da žele da se 9. januar slavi kao Dan Republike Srpske, kaže Karan. Treći plebiscit, prema ministrovim riječima, desio se na Svesrpskom saboru, kada je Deklaracijom jasno poručeno da je 9. januar vječni dan Republike Srpske, a 15. februar (Sretenje) Dan državnosti svih Srba. Ta su tri srpska plebiscita, kaže on, vječno oružje RS-a.
U govoru povodom tokom devetojanuarskog slavlja Aleksandar Vulin, potpredsjednik Vlade Srbije i senator Republike Srpske, rekao je da Dan Republike Srpske nije samo praznik entiteta, već je entitet praznik svakog Srbina. “Braćo Srbi, samo u slozi i jedinstvu ima nade, snage i prava da vjerujemo i da se nadamo da ćemo živeti i dugo trajati. I da kažemo onima u Sarajevu što nam pišu note i zabranjuju da dolazimo u svoje i među svoje - nije Republika Srpska dobijena hatišerifom od sultana pa da nam tumačite šta je volja padišahova”, rekao je Vulin.
Dan ranije, na svečanoj akademiji obratio se i Porfirije, patrijarh srpski. “Radost je velika i blagoslov da kao pastiri idemo u goste svojim bližnjima u svako doba, a poseban blagoslov za nas srpske episkope, gdje god da se nalazimo i za poglavara naše Crkve, jeste kada dođemo ovdje u Republiku Srpsku. Širom otvorenih srca i otvorenih ruku, kada možemo sa vama u jednoj vjeri, ljubavi i nadi da se grlimo i slavimo Gospoda našeg Isusa Hrista. Posebna radost jeste kada dolazimo ovdje na slavu Republike Srpske“, rekao je Porfirije.
Da pomenute poruke budu što efektnije pobrinulo se skoro 2800 učesnika i učesnica defilea: od studenata i službenika pošte, do policije i članova bajkerskog kluba “Noćni vukovi” koji su nosili zastave sa likom Vladimira Putina, predsjednika Ruske Federacije.
Bude li Dodiku zabranjeno političko djelovanje prema odluci Suda BiH, Narodna skupština RS odmah će izglasati otcjepljenje
Povodom proslave 9. januara Christian Schmidt, visoki predstavnik Savjeta za implementaciju mira (PIC), podsjetio je da je proslava jasan i direktan propust u provedbi konačnih i obavezujućih odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, kao i odluka visokog predstavnika od 1. jula 2023. godine.
Ustavni sud BiH je u svojoj odluci, podsjeća Schmidt, istakao da "izbor 9. januara kao datuma za obilježavanje praznika Dana Republike Srpske nema simboliku kolektivnog zajedničkog sjećanja koje može doprinijeti jačanju kolektivnog identiteta kao vrijednostima koje imaju poseban značaj u multietničkom društvu koje se zasniva na poštivanju različitosti kao osnovnih vrijednosti modernog demokratskog društva".
Schmidt tvrdi da se u tom slučaju ljudi koji nisu pripadnici srpskog naroda, a žive u RS-u, mogu osjećati kao građani drugog reda. Na organima za provođenje zakona, Tužilaštvu BiH i policiji je da preduzmu zakonom propisane naredne korake, posebno u slučajevima koji se odnose na javne zvaničnike i državne službenike i njihovo učešće u pripremi ili organizaciji proslave 9. januara, tvrdi Schmidt.
"Vladavina prava je nezaobilazan preduslov za stabilnu i prosperitetnu budućnost svih građana Bosne i Hercegovine, zajedno sa komunikacijom, dijalogom i kompromisom. Ovo bi trebalo da budu vodeći principi u odlučivanju o obilježavanju Dana Republike Srpske, jer će samo tada ovo biti praznik koji će svi građani moći prihvatiti i slaviti i koji može ojačati veze među građanima RS, a ne unositi dodatne podjele", dodao je Schmidt.
Tužilaštvo BiH formiralo je nedavno predmet zbog prošlogodišnje proslave 9. januara. Od Vlade RS-a zatražili su informacije o prošlogodišnjoj proslavi praznika tek 10. januara ove godine. Na to je Vlada RS odgovorila saopštenjem. "Ovim se želi prikazati da su institucije pod kontrolom političkog Sarajeva važnije i vrednije od srpskog naroda u BiH. To nije dopustivo, to nije moguće, Republika Srpska i srpski narod nikada neće prihvatiti takve politike. Sam način funkcionisanja 'zajedničkih' institucija pod kontrolom političkog Sarajeva je presedan, koji je iz njih izopštio Srbe, a osim što ih je izopštio konstantno se i obračunava sa Srbima posredstvom političkih optužnica i presuda. Ističemo da je ispoštovana odluka Ustavnog suda BiH koja se odnosila na proslavu 9. januara, ali činjenica je da ni jedan sud ne može jednom narodu zabraniti šta da slavi i kada mu je rođendan” – navela je Vlada RS u saopštenju.
Kada se zanemare reakcije visokog predstavnika i bh. tužilaštva, od slabašnog programa svečane akademije, defilea, koncerta i vatrometa ostat će upamćeno tek da su plaćeni 555.000 KM i da je to 118. dio budžeta predsjednika entiteta. Spominjat će se da je paradržavni spektakl pripremljen za samo četiri dana, koliko je prošlo od dodjele ugovora o organizaciji do realizacije proslave.
S obzirom da je budžet Milorada Dodika u ovoj godini 77 miliona KM, bit će novca i za promociju Dodikovog lika i djela u masovnim medijima. Za tu medijsku sliku izdvojit će se preko 865.000 KM, što je 215 000 KM više od ukupnih grantova za kulturu resornog ministarstva. Toliko samostalne umjetnice i samostalni umjetnici ne dobiju iz budžeta entiteta ni za 17 godina rada. U takvoj medijskoj slici i takvoj društvenoj zbilji mogu se očekivati brojni govori kojim će se u lojalnim medijima izvoditi maksimalna homogenizacija srpskog naroda u širem kišobranu zaštite Milorada Dodika i njegovog hibridnog režima.
Barem do sljedeće prilike u kojoj će entitetski predsjednik i drugi politički predstavnici entiteta posvjedočiti da nikad nisu imali planove za otcjepljenje i nezavisnost. No, dok OFAC proširuje listu sankcija i za indirektne uticaje na provođenje Dejtonskog mirovnog sporazuma, ne tinjaju nade zvaničnika RS-a da će novoj američkoj administraciji biti predstavljeno ko ruši Dejtonski mirovni sporazum i ko narušava ustavni poredak.
