Iako ne razmišljaju o povratku, Kordun je svim u Kordunašima ostao u srcu pa tako i onima koji žive u Srbiji, rekao je univerzitetski profesor iz Beograda Vladimir Vuletić na tribini o suvremenim migracijama ‘Kordun van Korduna‘, koja je u okviru Dana srpske kulture održana 18. oktobra u biblioteci ‘Prosvjete‘ u Zagrebu, Uz Vuletića, na tribini su učestvovali njegov kolega iz Beograda Vladimir Cvetković i sveučilišni profesor iz Zagreba Siniša Tatalović, kao moderator.

U uvodnom obraćanju Tatalović je podsjetio da je danas u svijetu više od 200 miliona ljudi u stalnom pokretu. Osim tradicionalnih ekonomskih razloga, kada ljudi idu iz siromašnih u bogate zemlje, razlozi migracija su ratovi i sukobi, kao i ekološki problemi. Sve to se odnosi i na jugoistočnu Evropu, rekao je Tatalović i dodao da Srbi iz Hrvatske migriraju kroz cijelu svoju historiju.

Vuletić je govorio o istraživanju i analizi sjećanja prognanih Kordunaša koji su započeli raditi mladi stručnjaci s Korduna, a kojima se i on pridružio zbog svog kordunaškog porijekla.

- U opširnim razgovorima s prognanicima nakon Oluje otvarali smo brojne teme - sjećanja i osjećaje vezane za život prije rata, za progon i dolazak u novu sredinu, te porodično stradanje. Razgovarali smo s njima o socijalnim kontaktima sa starim i novostečenim prijateljima, aktivizmu, osjećanju pripadanja i prihvaćenosti domicilnog stanovništva. Naši sagovornici bili su iz naselja Busije, 30 kilometara od Beograda, koje su osnovali baš Kordunaši, iako su i po Srbiji raštrkani pa smo tražili i njih da dođu do Busije - rekao je Vuletić.

Ukazao je na više grupa; onih koji su se po selima na Kordunu bavili poljoprivredom; onih koji su radili u poduzećima, ali živjeli po selima i bavili se i poljoprivredom; onih koji su otišli u Karlovac i veća naselja, ali su ostali oslonjeni na Kordun; te onih koji su se odlaskom na studije i zaposlenjem u Zagrebu, Rijeci ili drugdje po Jugoslaviji i inostranstvu otrgnuli od Korduna.

- Zanimao ih je uspjeh u karijeri, uz ostvarivanje određene materijalne vrijednosti i prije svega porodica, ali ne i politički aktivizam. Bilo je malo etnički mješovitih brakova, osim u velikim gradovima. Također treba reći da prije rata nije bilo isticanja nacionalnog identiteta koji je probuđen preko noći zbog događanja u Hrvatskoj, uz narativ o historijskom stradanju jer je u svakoj porodici bilo onih koje su pobile ustaše. Stanovnici Busija kazali su nam da su tamo postigli ciljeve kao da su na Kordunu, iako bi za njih, da su ostali, život bio bolji. Smanjene su veze onima koji su ostali, a iako su našli prijatelje po Srbiji, najviše se druže s prognanicima. Osim pojedinaca, i dalje nemaju interes za politički angažman. Konačno, ako se odluče da odu na Kordun, išli bi nakratko, kao turisti, a kao jedan od razloga za to navode nerazumijevanje prema njima, zaključio je Vuletić.

Vladimir Cvetković, koji je sudjelovao u istraživanju provedenom 1992. i 1993. među tadašnjim prognanicima, kazao je da je njihov stav o povratku zbog proživljenih trauma i gubitka imovine bio negativan. Dileme nije bilo ni među prognanicima nakon Oluje, rekao je i dodao da su prognanici iz gradova mahom odlazili također u urbana središta.

Cvetković je govorio i o svjetskim migracijama koje su do 2015. bile nevidljive, iako je svake godine u razvijene zemlje dolazio milion ljudi.

- Tokom 50-ih i 60-ih godina evropske zemlje pozvale su građane iz bivših kolonija da dođu i tako su nastala nevidljiva geta. A 2015. izbeglice su, gonjene ratovima i sukobima, došle uz veliku medijsku pompu - rekao je.

Pozabavio se i analizama o broju stanovnika u decenijama koje dolaze.

- UN procenjuje da će 2100. na svetu biti 11 milijardi ljudi, što će izazvati društvenu katastrofu. Postoje i blaže procene koje iznose maksimum od devet milijardi ljudi tokom ovog veka, nakon čega sledi depopulacija. Ona je već sada prisutna u 20 najrazvijenijih zemalja sveta, jer po jednoj ženi prosečno dolazi između 1,3 i 1,8 deteta, iako je za proširenu reprodukciju potrebno više od dvoje dece. Na depopulaciju utiče i starenje stanovništva, inovacije u medicini, odnos žene i obrazovanja te sve veći broj ljudi u gradovima. U njima sada živi polovina čovečanstva, a očekuje se da će ih živeti i do dve trećine, rekao je Cvetković i dodao da se smanjenje broja stanovnika zapaža i u regionu - u Bugarskoj i Srbiji.