Filmom Slobodana Šijana ‘Maratonci trče počasni krug’, u kinu Tuškanac u Zagrebu 3. aprila, svečano su otvoreni Dani srpskog filma na kojima se do 7. aprila prikazuje niz značajnih djela srpske i jugoslovenske kinematografije nastalih od 1911. do 2016. godine.
Prisutnima u dupke punoj dvorani, među kojima su bili i mitropolit zagrebačko ljubljanski Porfirije, saborski zastupnici Milorad Pupovac i Boris Milošević, predstavnici grada Zagreba i diplomatskog kora, filmski radnici i ljubitelji filma, obratio se upravnik Jugoslovenske kinoteke Jugoslav Pantelić, naglasivši da je većina filmova sticajem okolnosti ostala nepoznata zagrebačkoj publici. Značenje filmova i potrebu prikazivanja u kinima naglasio je Miroljub Vučković iz Filmskog centra Srbije. Ambasadorka Srbije Mira Nikolić rekla je da je ‘filmska umjetnost ušetala u Srbiju već šest mjeseci nakon prve svjetske kino predstave u Parizu 1895. godine.’
- Srpski film uvek je bio slika države, naglasila je ambasadorka i izrazila očekivanja da će ova manifestacija dati doprinos u izgradnji odnosa dvije države. U razgovoru upriličenom nakon projekcije, Slobodan Šijan je rekao da se ‘odlučio za snimanje komedija jer one duže žive’. Naglasio je i ulogu arhivske građe u fimovima, ističući primjer ‘Plastičnog Isusa’ Lazara Stojanovića, koji je također prikazan na Danima. U izjavi za ‘Novosti’, Šijan je kazao da mu je drago da su Dani otvoreni baš njegovim filmom.
- Moji filmovi godinama su bili deo takvih programa, ali retko su ih otvarali, šta znači da je njihove cena skočila u selektorskom mozgu. Mi volimo komediju, ali je ne cenimo dovoljno - rekao je Šijan.
O samoj ideji manifestacije za ‘Novosti’ je govorio Marjan Vujović, upravnik Muzeja jugoslovenske kinoteke.
- Ideja je bila da po prvi put predstavimo bisere srpskog i jugoslovenskog filma snimljene pre Drugog svetskog rata koje publika nije imala prilike da vidi, da napravimo selekciju filmova koji predstavljaju zlatni period kinematografije SFRJ, ali i filmove koji su nastali poslednjih godina u srpskoj produkciji i koji nisu bili dostupni široj javnosti sem na nekoliko festivala - rekao je Marjan.
- Često sarađujemo s ambasadama u Beogradu i organizujemo predstavljanje njihovih kinematografija. Bilo bi nam drago da i ubuduće dajemo podršku ambasadi Srbije u Zagrebu i predstavljamo filmove iz starije srpske produkcije, ali i one savremene. Postoji volja da se to održava u kontinuitetu - rekao je Vujović.
Agar Pata iz Hrvatskog filmskog saveza za ‘Novosti’ je izjavila da Dani jako puno znače za hrvatsku kulturnu scenu.
- Srpski filmovi vrlo rijetko su na hrvatskom repertoaru; od svih filmova koji se prikazuju na Danima, otkupljen je tek film ‘Vlažnost’ Nikole Ljuce, koji će igrati od 22. aprila. ‘Tilva Roš’ je prikazan samo na festivalima, ali ne u kinu. Čudi što se kinematografija nama bliska i vrlo razumljiva, vrlo rijetko nalazi na hrvatskom repertoaru. Važno je da se dobije uvud u srpsku kinematografiju, jer tu su stari kinotečni filmovi, počevši od ‘Karađorđa’ iz 1911. godine - rekla je Agar koju veseli da kinotečne filmove u ‘Tuškancu’, pa i ove srpske, dolazi gledati sve više mladih ljudi.
Organizatori Dana srpskog filma su Filmski centar Srbije, u suradnji s Hrvatskim filmskim savezom, Ambasadom Srbije, Jugoslovenskom kinotekom, Srpskim narodnim vijećem i Zagreb Film Festivalom.