Kako komentirate historijski revizionizam koji je na djelu u Srbiji?
Kada govorimo o svežem slučaju Milana Nedića, reč je pre svega o rehabilitaciji fašizma jer se Nedićeva rehabilitacija ne može drugačije tumačiti. Mihailović je takođe bio kolaboracionista i prirodno je da je njegova rehabilitacija prethodila Nedićevoj. Kada bih bio ironičan, pitao bih zašto srpsko pravosuđe ne rehabilituje Hitlera, pa će tako rehabilitovati i sve njegove saveznike. Naravno, u osnovi svega je nacionalistička ideologija. Svi nacionalizmi, i srpski i hrvatski, završili su u kolaboraciji. Zato imaju potrebu da svoje ideološke pretke oslobode istorijske stigme zbog kolaboracije i zločina. Ako bi Srbija rehabilitovala Nedića, a nadam se da neće, mislim da bi tada značajno prednjačila u regionu.
Sama činjenica da se pominje i pokreće taj postupak, iako Nedić nikad nije pravosnažno osuđen, govori o apsurdnosti ideje gdje se rehabilituje jedna politika i ideologija, a ne ličnost jer nije bilo sudskog postupka.
Trebamo li sada očekivati rehabilitaciju npr. Dragog Jovanovića, Tase Dinića ili Dimitrija Ljotića?
Rehabilitacija Nedića je rehabilitacija svih njegovih ministara. U javnosti je već rehabilitovan zamenik ministra prosvete Vladimir Velmar Janković koji ima ulicu u Beogradu i danas važi za uglednog književnika. Što se tiče Jovanovića kao šefa policije, njegova slika je u mandatu prethodne gradske vlasti u Beogradu bila među slikama gradonačelnika, iako to formalno nikad nije bio. Rehabilitaciju pokrene istoriografija, pa medij i društvo, a pravosuđe samo overi čitavu sliku.
Da li je SPS jedina partija koja je bila protiv rehabilitacije?
To je delimično tačno, jer pitanje antifašizma je vezano ne samo uz onaj iz Drugog svetskog rata nego i onaj iz devedesetih godina. Fašizam i nacionalizam koji su tokom 1940-ih bili u kolaboraciji, rehabilituju se da bi se rehabilitovali zločini iz 1990-ih, tako da se ne bih uzdao u SPS koji je tada bio na vlasti. S druge strane, postoje snage koje nisu u političkim partijama, postoje istoriografi, delovi intelektualne elite i medija koji ne dopuštaju reviziju istorije.
Pati li srpska historiografija od autoviktimizacije?
Naravno da pati, ali svi nacionalizmi gledaju da sebe predstave kao žrtvu, pa to radi i srpski. Kada ste žrtva, vi se ekskulpirate za sve zločine koji su u ime srpstva počinjeni. Beograd je jedan od prvih gradova proglašen slobodnim od Jevreja. Nemci su u tome pomagali, ali ključne stvari su obavljali domaći ljudi. Tako je bilo u čitavoj istočnoj Evropi koja danas rehabilituje svoje kvislinge, odgovorne zbog holokausta.
Kako se nosite s napadima neistomišljenika?
Ne zanima me da li se moj stav razlikuje od većine, već istoriografski metod. Kritička istoriografija je nauka i ako se držite istorijskih izvora, stavljate ih u kontekst i obavljate analizu, dođete do saznanja. Onima koji me napadaju uvek kažem da pređu isti istraživački put, pa da razgovaramo. Ipak, u Srbiji nema puno onih koji nas napadaju kad je u pitanju Drugi svetski rat, tu postoje političke strukture i dosta istoričara koji odbijaju revizionizam, ali ključna tačka u Srbiji gde možete biti izloženi napadu su ratovi 90-ih jer oko njih u srpskom društvu nije otvorena rasprava. Kad su u pitanju 40-te, čak ni Dražina rehabilitacija nije izazvala pozitivnu reakciju u srpskom društvu - više je bilo negativnih.
