Kakvo je aktualno mjestu žene u srpskoj zajednici i koliko je ono daleko od moguće ostvarivog?
Žene u srpskoj zajednici u Hrvatskoj još uvek osećaju višestruku diskriminaciju, kako rodnu, tako i zbog svoje verske i nacionalne pripadnosti. Sve to dolazi do izražaja prilikom zapošljavanja, nasleđivanja ili vođenja privatnog posla. Istok Hrvatske je specifično područje koje je usled ratnih dejstava pretpelo demografsku i ekonomsku katastrofu, što se u velikoj meri odrazilo na nezavidan položaj žena u srpskoj zajednici jer su one vrlo često nezaposlene i samim tim ekonomski zavisne. Zbog toga se mnoge nalaze u podređenom položaju i ne usuđuju ga se promeniti, a to se odrazilo i na aktivizam i prisutnost žena u političkom životu na našem području. Razlog neuključivanja žena u politiku je patrijahalni društveni obrazac, odnosno ustaljeni stav i predrasude društva naspram žena koje se prenose s kolena na koleno, a po kojima je ženi mesto u kući jer nemaju šta raditi u mesnim odborima, većima, ili na drugim mestima gde se donose političke i druge odluke važne za poboljšanje kvalitete života u njihovim sredinama. Sve to obeshrabruje žene da se aktivno uključe u društveno-politički život uz bojazan da tim tzv. ‘ozbiljnijim’ pitanjima u njihovoj lokalnoj zajednici treba da se bavi neko drugi, naravno, ti drugi su muškarci.
S tim u vezi, kakvu pažnju ženama pridaje SDSS?
Osnivanjem Aktiva žena 2014. godine, SDSS prestaje funkcionisati kao isključivo muška stranka. Angažovanjem žena, ‘ženska priča’ postaje kompletnija i smatram da smo ozbiljna struktura SDSS-a čije se ideje i smernice stranačkog delovanja ne mogu nalaziti na političkim marginama. Konkretniji rezultati delovanja Aktiva žena biće merljivi na lokalnim izborima 2017. Zalagaćemo se da u opštinskim i gradskim većima bude veći broj žena, jer je to neizostavno za jednu parlamentarnu, demokratsku stranku kakva je SDSS. U predstavničkim i izvršnim telima žene mogu konkretno doprineti, jer kao majke, supruge, zaposlene ili nezaposlene žene osećaju nedostatke u lokalnoj zajednici. Karakteristična konkretnost, doslednost i savesnost u radu je odlika velikog broja žena i to je snažan adut na našoj strani koji treba da koristimo. Pored toga, treba da radimo na poticanju žena da nam se pridruže i stranački aktiviraju u SDSS-u.
Koliki očekujete odziv na ovim izborima i koliki je interes pripadnika srpske zajednice da glasaju, pogotovo na manjinskom listiću?
Usprkos određenog zasićenja zbog učestalosti izbora, smatram da će interes Srba biti očekivano dobar. Među članovima SDSS-a ovi izbori jedva su dočekani zbog prilike da povratimo ukradeni mandat, osvojimo sva tri mandata i nastavimo političko delovanje u ime Srba čije poverenje kao stranka posedujemo. Smatram i da će pripadnici srpske zajednice uvek prepoznati destruktivnu politiku pojedinaca ili grupica koji svoju politiku zasnivaju na osporavanju politike SDSS-a, a da pri tom ne poseduju konkretne političke ciljeve niti dugoročnu političku strategiju. Izazivanje podela su instruisani pokušaji koji nas pokušavaju oslabiti i otežati političko delovanje. I u prethodnim izbornim ciklusima bilo je sličnih pokušaja kojih se sada samo retki sećaju. Ubeđena sam da će srpska zajednica ponovo ukazati poverenje SDSS-u.
Ima li straha i uznemirenosti zbog napada na ćirilicu i brisanja Srba iz popisa prebivališta?
Izjava ministra Orepića bila je nekorektna, uznemirujuća i opasna. Nekorektna je zato što postoji dvostruki pristup u provođenju Zakona o prebivalištu za pojedina područja u Hrvatskoj, uznemirujuća jer je to poruka o metodu kojim sadašnja Vlada rešava manjinsko pitanje, a opasna jer prebrojavanje Srba u Vukovaru podseća na vremena kad se broj Srba drastično smanjivao. Vekovna prisutnost Srba u Vukovaru je sveprisutna i očigledna, ne samo kroz prizmu primene ćirilice nego u istorijskom, kulturološkom, političkom ili bilo kojem drugom pogledu. Na žalost svih nas sa istoka Hrvatske, zbog velike nezaposlenosti, uvek prisutnih međunacionalnih tenzija, neizvesne budućnosti, odlaze svi; i Srbi i Hrvati. Niko zbog toga nije srećan, a posebno ne bi smeo biti državni dužnosnik koji predstavlja u izvesnom smislu državu i sve njene državljane, pa tako i Srbe u Vukovaru, koji su hrvatski državljani.
Neki smatraju da Srbi u Hrvatskoj ne moraju braniti antifašizam. A vi?
Fašizam kao ideologija predstavlja jedno od najvećih zala 20. veka od kojeg je srpska zajednica uz Rome i Jevreje pretrpela ogromna stradanja. Stradanja i progoni našeg naroda su razlozi zbog kojih antifašističku borbu imamo razloga braniti i učiniti sve da generacije koje dolaze, kroz obeležavanje značajnih datuma i očuvanje spomenika antifašizmu, upoznaju šta je istinska borba za slobodu. Stradanje srpskog naroda u Drugom svjetskom ratu je opomena koju treba sačuvati od zaborava.
Za Zajedničko veće opština (ZVO) neki oponenti kažu da je to ‘potrošena’ organizacija koja može biti zamijenjena srpskim manjinskim većima…
Manjinska veća osnivaju se s ciljem unapređenja, očuvanja i zaštite položaja nacionalnih manjina u društvu, i način i uslovi rada uređeni su Ustavnim zakonom o pravima nacionalnih manjina. ZVO je u formalno-pravnom smislu nastao kao telo ‘sui generis’ na osnovu: Erdutskog sporazuma kojim je 1995. godine okončan ratni sukob na ovom području, pisma Vlade RH o završetku mirne reintegracije, od 13. januara 1997. godine, i Odluke Vlade o organizaciji, statusu, sastavu, nadležnosti i finansiranju ZVO, od 15. oktobra 1998. godine. Nazvati ‘potrošenom’, organizaciju nastalu na temeljima međunarodnog sporazuma, proisteklu kao garant mirne reintegracije bivšeg područja UNTAES, u najmanju ruku je politički nekorektno ili nepoštovanje dalekovidne politike, koja je imala za cilj osigurati mir u ratom iscrpljenom području. ZVO je telo koje usklađuje interese srpske etničke zajednice na području istočne Slavonije, Baranje i zapadnog Srema. Jedna od osnovnih zadaća ZVO-a jeste da prati i analizira ukupnu problematiku doslednog sprovođenja kulturne i prosvetne autonomije, te da prati i unapređuje zaštitu građanskih i manjinska prava srpske etničke zajednice u skladu s pozitivnim propisima RH. Dakle, ZVO ima nadležnosti koje su jasno ustvrđene navedenim dokumentima i čije vremensko trajanje ne može biti osporavano.
