Ambasada Srbije u Hrvatskoj, predstavnici srpskih organizacija iz SNV-a, Prosvjete, SDF-a i SPD-a Privrednik, kao i brojni pripadnici diplomatskog kora i vojni atašei, te učenici Srpske pravoslavne opšte gimnazije "Katarina Kantakuzina Branković", pred krstom postavljenim kod pravoslavne kapele Svetih apostola Petra i Pavla na zagrebačkom groblju Mirogoj, obilježili su 11. novembar kao Dan primirja u Prvom svjetskom ratu.
Pomen za sve žrtve stradale u tom ratu služio je episkop pakračko-slavonski Jovan uz sasluženje sveštenstva iz pakračko-slavonske i zagrebačke eparhije, nakon čega su delegacije pred krst položili vijence ili bijele ruže.
Prije pomena prisutnima se obratila ambasadorka Jelena Milić.
- Uz Dan primirja, simbol Srbije u Prvom svetskom ratu postala je i Natalijina ramonda, poznata kao cvet feniks. Ova biljka, koja raste samo na Balkanu i u najtežim uslovima, može ponovo da procveta pošto je uvenula i sasušila kad se za to steknu uslovi, baš kao što je to bio slučaj sa Srbijom u Prvim svetskom ratu koja je srazmerno broju stanovnika pretrpela najveće gubitke u svetu. U odnosu na period pre rata, Srbija je izgubila jednu polovinu muškog stanovništva. I pored neshvatljivog razaranja i gubitaka, Srbija se herojski borila rame uz rame sa saveznicima, pa i na planinama na kojima ovaj cvet raste. Za Srbe je cvet danas simbol žrtve i herojstva njihovih slavom ovenčanih predaka, ali i simbol snage Srbije koja se obnovila, iako se pre toga našla na samoj ivici uništenja. Upravo nas ove žrtve i herojski podvizi naših predaka obavezuju na to da se aktivno sećamo svih okolnosti zasnovanih na istorijskim činjenicama i da se borimo protiv svakog oblika mržnje. Snaga Srbije danas je u njenoj posvećenosti miru, nenasilju, napretku i saradnji. Naša snaga je i u tom što smo sposobni da svoje propuste i greške uočimo i da nastavimo da hrabro koračamo dalje u pozitivnom pravcu. Naši preci su se za slobodu borili i ginuli, oni je nisu nasledili - naglasila je ambasadorka, ističući da se pošta odaje svima stradalima u Prvom svjetskom ratu, zahvalivši i sveštenstvu SPC-a koje godinama ambasadi pomaže i suorganizira taj datum.
Okupljeni ispred pravoslavne kapele na Mirogoju (Foto: Nenad Jovanović)
Podsjetila je da je kapela izgrađena kao mauzolej feldmaršalu Petru Kukolju na inicijativu njegove udovice koja ju je posle predala na upravljanje SPC-u. Godine 1934. sagrađena je zajednička grobnica za mnoge žrtve Velikog rata koji su prije toga bili sahranjeni na drugim lokacijama na Mirogoju gdje leže ostaci 3.300 žrtava rata i njegovih posljedica.
- Pored Hrvata, Mađara, Rusa, Rumuna, državljana BiH tu su i ostaci oko 330 pripadnika vojske Kraljevine Srbije. U sklopu istog projekta podignut je 1940. spomenik svim žrtvama rata sahranjenih u Hrvatskoj pod nazivom Pieta – istaknula je ambasadorka Milić i izrazila nadu da će se uskoro Dan primirja obilježavati ispred Piete, referirajući se na činjenicu da je spomenik 90-ih na određeni način monopoliziran jer na njemu piše da se odnosi samo na pale hrvatske vojnike.
Vijenac su položili i Boris Milošević i Milorad Pupovac u ime SNV-a (Foto: Nenad Jovanović)
Podsjetimo, Dan primirja u Prvom svjetskom ratu obilježava se u znak sjećanja na 11. novembar 1918. godine, kada je u vagonu u francuskom gradu Kompjenju potpisano primirje koje je stupilo na snagu u 11 sati prije podne tog dana. Primirje su saveznici potpisali s Njemačkom kao jedinom preostalom članicom Centralnih sila. Primirje je bilo na snazi sve do zaključivanja konačnog mirovnog sporazuma u Versaju 28. juna 1919. godine, a Srbija kao jedna od zemalja pobjednica Prvog svjetskog rata obilježava taj dan koji je 2012. godine proglašen praznikom.
