Povodom Dana državnosti Republike Srbije, te na 220. godišnjicu Prvog srpskog ustanka Čedomir Višnjić, glavni urednik Srpskog kulturnog društva Prosvjeta, napisao je tekst koji donosimo u cijelosti:
U Šumadiji, u Orašcu, kod dva velika bresta, na jednoj zaravni, opkoljenoj sa svih strana gustom šumom, zvanoj Marićevića jaruga, 2. februara 1804. godine, po tada važećem kalendaru, - simbolički i realno je započela, zasnovana, moderna politička historija južnih Slavena. Ne želeći nikom oduzeti njegov pređeni historijski put, niti na bilo koji način umanjiti pravo na vlastiti hod, da nije bilo zbora u Orašcu i njegovih rezultata, mnogo toga okolo nikad ne bi isplivalo na površinu povijesti.
Tog dana je šarena skupina ljudi, među kojima su najbrojniji bili hajduci, poput Stanoja Glavaša i Veljka Petrovića, zatim seoski knezovi, trgovci stokom, sveštenici, domaćini uglednih zadruga... iz vlastitih redova za vođu ustanka izabrala Đorđa Petrovića – Karađorđa. Istog je dana planuo han u Orašcu, kao simbol tuđe vlasti i svakako slučajna prva žrtva.
Ovaj je ustanak bio mjesto susreta – Sretenja naroda sa svojom crkvom i svojom pjesmom – svojom kulturom. Narodna poezija je bila unutrašnji medij bune, a njen prvi glasnogovornik Filip Višnjić. Njegovo su autorsko djelo deseterci Njegoševske snage koje i danas s uzbuđenjem slušamo, ali čitamo iz njih i ideje koje nas nose kroz ova dva vijeka:
Bože mili! Čuda velikoga!
Kad se ćaše po zemlji Srbiji,
Po Srbiji zemlji da prevrne
I da druga postane sudija,
Tu knezovi nisu radi kavzi,;
Al’ je rada sirotinja raja
Paralelno su se razvijale unutrašnje ideje o slobodi i beogradski je pašaluk brzo i sigurno od početne Tribalije, uz pomoć prečanske inteligencije, postajao Srbija unutar mreže neobično složenih vanjskopolitičkih okolnosti tog perioda evropske historije. Prisjetimo se samo Napoleonovog pisma sultanu iz 1806. godine u kojem ga poziva da silom uguši i uništi „srpske buntovnike, što ih Rusija drži i sokoli“. Pa ipak, i pored tog, tegobno osvojenog i ograničenog razumijevanja Evrope, epska borba utemeljena na dvije političke filozofije, onoj Đorđevoj i onoj Miloševoj, uspješno je privedena kraju.
Još je jedna epizoda iz te borbe vezana za praznik Sretenja. To je slavni kratkotrajni Ustav što ga sočini Dimitrije Davidović, a izglasa Skupština na Sretenje 1835. godine, i koji je bio rezultat tada napetih odnosa između kneza Miloša i narodnih glavara. A kao rezultat uvijek nepovoljnih međunarodnih odnosa i uticaja,
Ustav je uskoro povučen, jer je ocijenjen kao potencijalno zarazan, riječima savremenika, „francuski rasad u turskoj šumi“. Bio je to akt koji je u članu 1. Serbiju definisao kao „nerazdjelno i u pravljeniju svom nezavisimo knjažestvo pri priznaniju Sultana Mahmuda drugog i Imperatora Nikolaja prvoga.“ A do danas čistim zvukom zvoni njegov član 118.: „Kako rob stupi na srbsku zemlju, od onoga časa postaje slobodnim, ili ga ko doveo u Srbiju, ili sam u nju pobjegao“. Ustav je objavljen na onodobnom srpskom jeziku ijekavskog izgovora. Njegov objektivni historijski značaj je bio, u ograničavanju kneževih ovlasti i njihovom zakonskom regulisanju, garantovanju osnovnih građanskih prava i uvođenju instituta Narodne skupštine u sistem vlasti.
I za kraj sjetimo se Sretenja Gospodnjeg – četrdeseti dan po Roždestvu kada donese Presveta Djevica svog sina u hram Jerusalimski da ga posveti Bogu i kad je staviše na mjesto za djevojke. Dan, kada zima susreće proleće i kada sveti Simeon prepoznade Mesiju.
Sretan Praznik i susretali se na mnogaja ljeta.
