Povodom prikupljanja potpisa za raspisivanje antimanjinskog referenduma koji je pokrenula inicijativa Narod odlučuje, Zajedničko veće opština (ZVO) oglasilo se saopćenjem koje prenosimo u cijelosti.
‘Svedoci smo da ovih dana traje prikupljanje potpisa od strane tzv. inicijative ‘Narod odlučuje‘, a koja za cilj, između ostalog, ima smanjiti broj saborskih zastupnika nacionalnih manjina kao i umanjiti postojeća prava pripadnicima nacionalnih manjina kroz onemogućavanje saborskih zastupnika iz njihovih redova da glasaju o poverenju Vladi i izglasavanju budžeta države u kojoj žive, rade i u taj isti budžet uplaćuju svoje poreze i doprinose. Ali se isto tako želi olakšati Hrvatima koji žive izvan Hrvatske i ovoj državi ne uplaćuju ništa, tu ni ne žive i ne dele sudbinu svih nas ostalih koji smo u Hrvatskoj ostali i tu vidimo svoje mesto, da glasaju dopisno i elektronskim putem.
Naravno, predstavnici ove inicijative nisu smatrali za shodno ni da se smanji broj saborskih zastupnika koji dolaze iz dijaspore. Njima ništa nije sporno da o poverenju Vladi i donošenju budžeta odlučuju oni koji na svojoj koži neće ni osetiti efekat odluka i budžeta koje donosi hrvatska Vlada jer oni u Hrvatskoj ni ne žive, možda u nju dođu jednom godišnje, a neki verovatno ni toliko, ali su zato sporni saborski zastupnici pripadnici nacionalnih manjina koji će, kao i svi ostali stanovnici Hrvatske, snositi sve posledice odluka Vlade o kojoj, po predstavnicima ove inicijative, ne bi smeli odlučivati.
Postavlja se pitanje kako nekome u Hrvatskoj uopšte može pasti na pamet ideja da se stečena prava nacionalnih manjina, a koja su bila uslov i za ulazak Republike Hrvatske u Evropsku uniju, sada drastično smanje. Postavlja se pitanje šta bi bio sledeći korak: možda postaviti referendumsko pitanje trebaju li pripadnici nacionalnih manjina uopšte i živeti u Hrvatskoj pa da većinski narod i o tome odluči. Jer sve što narod odluči na referendumu je demokratski i moralo bi se poštovati. Da li bi, u slučaju da većinski narod tako odluči, svi Srbi morali da se isele iz Hrvatske?
Upravo iz razloga što manjina ne može ostvariti svoja elementarna prava i biti jednaka sa većinom bez pomoći te većine i tzv. instrumenta pozitivne diskriminacije, postoje pitanja koja zadiru u osnov elementarnih ljudskih prava i, kao takva, ne mogu i ne smeju biti predmet nikakvih referenduma.
S obzirom na jačanje svih oblika ekstremizma, ksenofobije i govora mržnje prema pripadnicima nacionalnih manjina u Republici Hrvatskoj, a posebno prema Srbima, a na šta ukazuju mnogobrojni domaći, ali i međunarodni krugovi, Zajedničko veće opština kao institucija koja prema međunarodnim dokumentima, rezoluciji Saveta bezbednosti UN-a, ali i odluci Vlade Republike Hrvatske od 15.10.1998. ima zadatak i obavezu da štiti interese i prava pripadnika srpske zajednice na istoku države, traži od svih relevantnih domaćih i međunarodnih institucija koje treba da vode brigu o zaštiti elementarnih ljudskih prava, da preduzmu sve neophodne korake i mere da se ovakve i slične inicijative, a koje za cilj imaju diskriminaciju i smanjivanje postojećih prava pripadnika nacionalnih manjina, ne realizuju i ne dovede u pitanje status i položaj onih kojima je potrebno danas pomoći da se i postojeća zakonska prava, a koja danas uglavnom postoje samo na papiru, sprovedu u praksi.
Umesto da vode brigu o pokretanju inicijativa za smanjenje prava pripadnika nacionalnih manjina, pozivamo sve relevantne faktore, pa i predstavnike ove inicijative, da se založe za to da se već postojeći Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina, pogotovo članak 22. koji govori o srazmernoj zastupljenosti pripadnika nacionalnih manjina u pravosuđu, policiji i javnim službama, Zakon o odgoju i obrazovanju na jeziku i pismu nacionalnih manjina kao i Zakon o službenoj upotrebi jezika i pisma nacionalnih manjina primenjuju u praksi, a ne da, kao do sada, uglavnom budu mrtvo slovo na papiru.
Očekujemo reakciju i Ustavnog suda Republike Hrvatske jer smatramo da je ovakvo referendumsko pitanje neustavno. Zajedničko veće opština će pratiti razvoj situacije i, shodno tome, preduzeti sve zakonom raspoložive mere sa ciljem zaštite interesa i prava pripadnika srpske zajednice koja živi u Republici Hrvatskoj.’
