U organizaciji Narodne biblioteke Dalj, SKD ‘Prosvjeta’ pododbora Dalj i KNC-a ‘Milutin Milanković’, u Dalju je upriličen program ‘Čitanje pod zvezdama’ čiji je cilj popularizacija književnosti i kulture čitanja. Ovogodišnji multimedijalni program pod naslovom ‘Išao sam mnogim drumovima…’ bio je posvećen kulturi Roma.
- Naziv našeg programa je prevod svima poznate pesme ‘Đelem, đelem’ koja je himna svih Roma sveta. Budući da se 8. aprila obeležava Međunarodni dan Roma, na ovaj način smo hteli da ih pomaknemo sa margine na kojoj se obično nalaze, da pokažemo svu lepotu njihove tradicije, kulture, muzike i prikažemo koliko je u raznim zemljama to njihovo bogatstvo iskorišteno u stvaranju muzike, filmova i književnih dela - ističe direktorica biblioteke Vukosava Milakić.
Osim podataka o naseljavanju Roma na prostoru Evrope, posetioci su kroz program imali priliku da saznaju više o umetnosti inspirisanoj Romima u Rusiji, Francuskoj, Italiji, Španiji te u zemljama bivše Jugoslavije. Članovi kluba čitalaca daljske biblioteke kazivali su pesme i čitali odlomke iz dela poznatih svetskih i domaćih književnika, Puškina, Markesa, Lorke, Andrića, Zmaja, Dedića, Novaka, uz odabrane muzičke i filmske inserte te skečeve i kostime koji su upotpunili čitavu atmosferu. Bila je to prilika da se o Romima progovori na drugačiji način jer o romskom narodu postoje brojne predrasude, a ljudi ga ne poznaju dovoljno, smatra Đorđe Nešić, direktor Milankovićevog KNC-a.
- Romi su drugim narodima s jedne strane privlačni zbog načina života, zbog neke ‘ciganske magije’ kako je to rekao Stole Popov, nazivajući svoj film i kako to opisuje Markes u svom romanu ‘Sto godina samoće’ preko jednog od glavnih likova Melkiadesa. S druge strane, kako smo čuli kroz program, ima i tog nekog odioznog odnosa, gde se Romi isključuju iz društva, do onih krajnjih istorijskih perioda kad su bili proganjani, istrebljivani i iseljavani. I danas postoji neka vrsta segregacijskog odnosa prema Romima u Hrvatskoj, Srbiji, Rumuniji, Mađarskoj, gde god se okrenemo - zaključuje Nešić.
